Steunpunt Levend Erfgoed

Lange tijd dacht men dat dit ras was uitgestorven. Sinds 1994 treft men de Ardense koehond af en toe weer aan op tentoonstellingen. De verschillen met zijn Vlaamse neef zijn zeer duidelijk.

Ardense koehonden hebben een rustiek uiterlijk en zijn zeer gehard. Het zijn echte werkhonden, gewend aan het buitenleven. De Ardense Koehond of Bouvier des Ardennes heeft het uitzicht en de lichaamsbouw van een herdershond maar is minder geblokt, heeft een langere rug en rechtopstaande oren.

De geschiedenis van de Vlaamse geit is terug te voeren tot de bruine Frankische geit maar met duidelijke inbreng van de schaapskopgeit. Deze geit kwam voornamelijk voor in de provincies Oost- en West-Vlaanderen en Brabant.

De Kempense geit is door selectie ontstaan uit de veelkleurige (maar overwegend witte) 'schaapskopgeit', een grofgebouwde geit afstammend van de Keltische Witte geit. Deze geit kwam voornamelijk voor in de provincies Antwerpen, Limburg en Brabant. Door inkruisen van de productievere Saanen geit dreigde het oorspronkelijke type echter bijna volledig verloren te gaan.

Daarom voert SLE een actief beleid om de witte Kempense geit weer in ere te herstellen. Sinds 2007 werd SLE erkend voor het bijhouden van het stamboek.

Het Vlaams schaap kwam reeds in de late Middeleeuwen in ons land voor. Dit schaap leverde in de beginperiode de wol voor de bloeiende Vlaamse lakenindustrie. Na een lange bloei periode ging het langzaam bergaf met het Vlaamse schaap.

Herder Tuur Rijckaert had in de zeventiger jaren een kudde schapen in het Waasland met bloed van diverse inlandse schapenrassen. De basis van de kudde ging terug op Vlaamse schapen maar er was ontegensprekelijk ook invloed van Ardense, Kempense en Entre-Sambre-et-Meuse schapen aanwezig. Belangrijk was dat er nog geen buitenlandse rassen werden ingekruist.

De Mergellander dankt zijn naam aan een grondsoort, mergel. Deze kalkachtige ondergrond treft men aan in de 'mergelstreek' in het oosten van Belgisch Limburg, het noorden van Luik en in zuiden van Nederlands Limburg. Op deze schrale kalkgraslanden kwam de Mergellander begin deze eeuw nog veel voor. De schapen voorzagen de boeren van wol, vlees en vooral van mest om de schrale gronden te bemesten. Het ras werd in de eerste plaats verdrongen door het gebruik van kunstmest.

Het ontstaan van het Lakens schaap is onduidelijk. Waarschijnlijk liggen inlandse rassen aan de basis die werden ingekruist met Engelse South-Downschapen om de slachtkwaliteit te verbeteren. Toch ligt een prachtig verhaal aan de basis van dit rustieke dier. Het ras zou adellijk bloed hebben en rond 1890 zijn gecreëerd door herder Jansens, de toenmalige herder van de kudde van het Kasteel van Laken, thuishaven van het Belgisch Vorstenhuis. Op dezelfde plek zou ook de Lakense herdershond zijn ontstaan.

Eeuwenlang heeft het Kempens schaap met duizenden de Kempense heide bevolkt. Het werd reeds rond 1800 als een apart ras besproken. Voor de komst van de kunstmest waren deze dieren een levensnoodzakelijk onderdeel van het leven in de Kempen. Zij zorgden voor de mest die de akkers vruchtbaar moest maken. Met de komst van de kunstmest, het herbebossen van de heide en het in cultuur brengen van de arme Kempense heidegronden werd het Kempens schaap overbodig en leek het gedoemd om uit te sterven.

Het Houtlandschaap is een middelgroot kuddeschaap dat waarschijnlijk ontstaan is uit Ardense schapen die werden 'verbeterd' met vooral Vlaamse schapen en mogelijk ook Entre-Sambre-et-Meuse schapen. Er wordt aangenomen dat de Houtlander afkomstig is uit Zuid-Oost-Vlaanderen en Henegouwen. Hier zou het vroeger zijn gebruikt voor de productie van paaslammeren. Dit geeft meteen aan waarom de dieren vrij vroeg - vanaf augustus - bronstig worden.

De Entre-Sambre-et-Meuse is ontstaan uit kruisingen tussen het Ardense en het Merino schaap en is afkomstig, zoals de naam het zegt, van de streek rond de Samber en de Maas. De Merinos werden rond 1800 ingevoerd om de kwaliteit van de wol bij de Ardense schapen te verbeteren. Later werden nog verschillende Engelse rassen ingekruist en zo kwam men tot de huidige Entre-Sambre-et-Meuse. Het is momenteel een zeer zeldzaam ras.