De naam Schipperke komt van het Vlaamse 'Scheperke', een kleine herdershond. Het is van oorsprong dus geen schippershond zoals vaak gedacht wordt.

Een ander verhaal vertelt dat het Schipperke een echt Brussels ketje is. Oorspronkelijk zou hij vooral gefokt worden in de Brusselse Sint-Gorikswijk tussen de schoenmakers. Daar hield hij de verschillende ateliers vrij van ongedierte en was hij aangenaam gezelschap voor de schoenmaker en zijn familie.

Het Schipperke is een herdershond in klein formaat, een lupoêde.

De kleur is zwart. Het gewicht ligt tussen de 4 en de 7 kg en de gemiddelde schofthoogte bedraagt 25 tot 35 cm.

Ondanks de kleine gestalte is dit hondje toch zeer stevig gebouwd.

Het hoofd is wigvormig, de schedel tamelijk ontwikkeld en de snuit betrekkelijk kort. Het Schipperke heeft een harmonisch lichaam, kort, tamelijk breed en gedrongen, maar de ledematen zijn fijn van bot. De beharing is zeer karakteristiek, overvloedig en recht. Dit hondje heeft een halskraag, manen, een borstveer en een broek, wat hem zijn uniek silhouet verleent.

Het is een uitmuntend waakhondje en hij bruist van vitaliteit. Het Schipperke gedraagt zich afzijdig ten opzichte van vreemden, maar is wel lief voor kinderen. Hij is beweeglijk, lenig, onvermoeibaar en altijd bezig met wat er rond hem gaande is.

Hij geeft lucht aan zijn gevoelens door schel geblaf en zijn manen en rugbeharing recht te zetten. Hij is een snuffelaar en jaagt op ratten, mollen en ander ongedierte. Hij wordt dan ook vaak gebruikt als kleine waak- en gezelschapshond.

Zijn lichaamsbouw, zijn kenmerkende eigenschappen en zijn herdershond-karakter, en dit alles in klein formaat, verklaren zijn grote populariteit, ook in het buitenland.