Het vlinderhondje is de enige vertegenwoordiger van de Belgische rassen in de Spanielgroep. Het is een zeer oud ras dat terug te vinden is op diverse oude schilderijen. Zo is het is onder andere te bewonderen op een schilderij van Tiziano Vecelli uit 1542.

Het is een hondenras met een zeer elegant voorkomen. Het uitzicht van deze hondjes is eerder frêle, maar dat zijn ze in het geheel niet. Vele van hen bereiken een hoge leeftijd. Het zijn intelligente, vriendelijke hondjes en hun alertheid maakt dat ze ook als kleine waakhond binnenshuis geschikt zijn.

Het vlinderhondje heeft lang, lichtgolvend haar. Deze dieren hebben een bonte vachtkleur met steeds wit als basiskleur en zwarte tot rossige aftekeningen. Het zijn kleine honden met een maximum schofthoogte van 28 centimeter en een maximumgewicht van 5 kilogram. De dieren hebben een karaktervol maar fijn kopje. Wanneer de met franjes voorziene oren rechtopstaand gedragen worden spreekt men van een Vlinderhondje of Papillon. Worden de oortjes hangend gedragen dan spreekt men van een Nachtvlinderhondje of Phalène.