Het Houtlandschaap is een middelgroot kuddeschaap dat waarschijnlijk ontstaan is uit Ardense schapen die werden 'verbeterd' met vooral Vlaamse schapen en mogelijk ook Entre-Sambre-et-Meuse schapen. Er wordt aangenomen dat de Houtlander afkomstig is uit Zuid-Oost-Vlaanderen en Henegouwen. Hier zou het vroeger zijn gebruikt voor de productie van paaslammeren. Dit geeft meteen aan waarom de dieren vrij vroeg - vanaf augustus - bronstig worden.

Het zijn zeer sterke dieren die het hele jaar rond buiten kunnen blijven. De huid, kop en poten bezitten een typisch ros-bruin vlekkenpatroon, de vacht is egaal romig gekleurd. Verder is de kop smal met een duidelijk gewelfde neusrug, ook bij de ooien. Houtlandschapen zijn meestal ongehoornd maar heel soms komen gehoornde exemplaren voor.

Het is een zeer vruchtbaar schaap dat veelal tweelingen en regelmatig drielingen ter wereld brengt. De ooi lammert zelfstandig af. Het Houtlandschaap produceert vlees van goede vleeskwaliteit. Het volwassen gewicht van de ram bedraagt tussen de 80 en 95 kg en van de ooi tussen de 55 en 65 kg. In Wallonië staat het ras bekend als de 'Ardennais tacheté', naast de niet-gevlekte Ardense voskop of 'Ardennais roux'.