Na onderzoek van de rundveebedrijven en schapenhouderijen gelegen rond het besmette bedrijf in de provincie Luxemburg blijkt dat vijf andere bedrijven ook besmet waren. Dit bevestigt dat de ziekte - die wordt verspreid via besmette vectoren (kriebelmuggen) - circuleert of heeft gecirculeerd in het betreffende gebied. FOD volksgezondheid, FAVV en FAGG moedigen in een gezamenlijke nieuwsbrief sterk het vaccineren aan om de dieren te beschermen en de besmetting in te dijken.

Omtrent de vaccinatie

De vaccinatie is nog steeds vrijwillig maar wordt door de autoriteiten sterk aangemoedigd. We meldden reeds dat de vaccins tegen blauwtong serotype 8, die gratis ter beschikking werden gesteld door het Sanitair Fonds, niet langer beschikbaar zijn. De federale autoriteiten hebben het echter mogelijk gemaakt om vaccins tegen de serotypes 4 en 8 op de Belgische markt te brengen (mits registratie). Het vaccin tegen blauwtong serotype 8 is momenteel in beperkte hoeveelheden beschikbaar op de Belgische markt, maar er zijn op korte termijn leveringen van grote hoeveelheden voorzien. De dierenarts koopt het vaccin aan via het klassieke distributiecircuit voor diergeneesmiddelen. Indien de vaccins van het gewenste serotype effectief niet beschikbaar zijn, dan mag gebruik worden gemaakt van het cascadesysteem. De bedrijfsdierenartsen en de veehouders bekijken samen wat de beste vaccinatiestrategie is, al naargelang de situatie. Daarbij moeten ze in het achterhoofd houden dat blauwtong serotype 4, het serotype dat momenteel al overal in Frankrijk te vinden is, “morgen” al in België kan zijn. De procedure “verhoogde waakzaamheid”, die werd ingesteld door het FAVV, blijft van toepassing voor dit serotype.

Wat met intracommunautair handelsverkeer?

Meestal is de vaccinatie tegen blauwtong serotype 8 noodzakelijk om dieren te kunnen uitvoeren naar gebieden die vrij zijn van dit serotype. In dat geval komen enkel conforme vaccinaties - uitgevoerd en gecertificeerd door de dierenarts - in aanmerking voor de uitvoercertificering. Er zijn geen specifieke voorwaarden voor de uitvoer van dieren naar landen of gebieden van de EU die ook onderworpen zijn aan beperkingen met betrekking tot serotype 8. De uitvoer van slachtrunderen is toegelaten naar alle Nederlandse slachthuizen zonder vaccinatievoorwaarden, onder voorbehoud van een voorafgaande melding 48 uur vóór het vertrek. De uitvoer van jonge dieren die nog niet werden gevaccineerd, bijvoorbeeld nuchtere kalveren, naar landen of gebieden die vrij zijn van blauwtong serotype 8, is momenteel niet mogelijk. Het FAVV stelt alles in het werk om deze uitvoer onder bepaalde voorwaarden mogelijk te maken door middel van akkoorden met de betrokken landen.

Hoe is de situatie in Frankrijk?

Sinds midden december 2018 maken de Franse autoriteiten in meerdere departementen in Frankrijk melding van kalveren die blind worden of sterven in enkele dagen tijd of die een gebrek aan levensvatbaarheid vertonen bij de geboorte. Sinds januari 2019 is het aantal meldingen van dit soort gevallen aanzienlijk toegenomen. De PCR-test die werd uitgevoerd op meer dan 400 bloedmonsters van deze kalveren toonde aan dat 94% van de betrokken dieren positief was voor blauwtong serotype 8. Een besmetting met het schmallenbergvirus kon worden uitgesloten. De vaststelling van blauwtong serotype 8 bij kalveren jonger dan één week die geboren zijn tijdens een vectorvrije periode doet vermoeden dat deze kalveren besmet raakten in de baarmoeder. In de getroffen bedrijven was 2 tot 15 % van de pasgeboren dieren besmet. Er worden momenteel nog andere analyses uitgevoerd. In 2008 maakte België een gelijkaardige situatie mee. Heel ons land is sinds 28 maart 2019 beperkingsgebied voor blauwtong serotype 8. Dit is het gevolg van meerdere uitbraken die bevestigd werden in de provincie Luxemburg. De keuze om het héle grondgebied tot beperkingsgebied uit te roepen, zorgt ervoor dat er géén hinder is voor de binnenlandse handel. Voor het intracommunautaire handelsverkeer gelden wel extra voorwaarden.

Wat moet u weten in verband met het verhandelen van herkauwers?

• Verplaatsingen binnen België: blijft mogelijk zonder specifieke blauwtong-voorwaarden.
• Verplaatsingen naar Frankrijk, Cyprus, Zwitserland en delen van Duitsland: blijft eveneens mogelijk zonder specifieke blauwtong-voorwaarden.
• Verplaatsingen naar gebieden die vrij zijn van blauwtong serotype 8: enkel veilige dieren kunnen verhandeld worden. Dit zijn: OFWEL slachtdieren die afgevoerd worden naar een slachthuis aangeduid door de lidstaat van bestemming

OFWEL dieren die gevaccineerd werden ten laatste 60 dagen voor vertrek en maximum een jaar geleden. Als de dieren minder dan 60 dagen voor vertrek gevaccineerd werden, dan is bijkomend PCR onderzoek nodig om de afwezigheid van virus aan te tonen. Dit onderzoek mag gebeuren ten vroegste 3 weken na het ontstaan van bescherming door vaccinatie. Vaccinatie moet steeds uitgevoerd worden door de bedrijfsdierenarts en gestaafd worden met een vaccinatie-attest of door het weergeven van de vaccinaties op de rugzijde van het runderpaspoort.

OFWEL dieren waarvan de bescherming door antistoffen tegen blauwtong serotype 8 aangetoond kan worden aan de hand van een dubbel onderzoek. Er zijn 2 mogelijkheden: serologisch onderzoek ten vroegste 60 en vervolgens ten hoogste 7 dagen voor vertrek serologisch onderzoek ten minste 30 dagen en vervolgens een PCR onderzoek ten hoogste 7 dagen voor het vertrek. Enkel dieren die aan bovenstaande voorwaarden voldoen zullen door het FAVV gecertificeerd worden voor intracommunautair handelsverkeer. Dat ons land beperkingsgebied wordt, is het gevolg van het bevestigen van meerdere uitbraken in de provincie Luxemburg. Uit de resultaten van de afgelopen winterscreening bleek dat een klein aantal dieren op een rundveebedrijf in Paliseul besmet was. Bijkomende onderzoeken op alle rundvee- en schapenbedrijven binnen een straal van 5 km rond het besmette bedrijf werden uitgevoerd. De resultaten zijn nog onvolledig maar voorlopig werden al op 3 andere rundveebedrijven besmettingen aangetoond. Meer informatie over de maatregelen, de handel en de vaccinatie van dieren is terug te vinden op de website van het FAVV: http://www.afsca.be/dierengezondheid/bluetongue/. Op de website van de Europese Commissie staat een kaart waarop alle beperkingszones voor BTV-8 (de kaart is een weergave van de situatie op 1 maart 2019, dus België is nog niet opgenomen) en andere serotypes aangeduid zijn: https://ec.europa.eu/food/sites/food/files/animals/docs/ad_control-measu...

Bron: DGZ, FOD volksgezondheid, FAVV en FAGG